Συνεχίζει να σαπίζει η ιστορική ατμάμαξα του Ηρακλείου…

Αν και αποτέλεσε σήμα κατατεθέν για την πόλη του Ηρακλείου τα τελευταία 25 χρόνια, σήμερα κείτεται ξεχασμένο στη μάντρα του… προσωρινού ιδιοκτήτη του. Ο λόγος για την ιστορική ατμάμαξα, που κοσμούσε την είσοδο του λιμανιού του Ηρακλείου μόλις πριν από περίπου έναν χρόνο, όταν και μεταφέρθηκε (στις 16 Μαρτίου του 2009) στη Βιομηχανική Περιοχή Ηρακλείου, σε χώρο της βιομηχανικής μονάδας ανακύκλωσης αυτοκινήτων και μετάλλων του κ. Μιλτιάδη Καθέρη.

Ο κ. Καθέρης αγόρασε την ατμάμαξα σε μία νόμιμη, κατά τον Οργανισμό Λιμένος Ηρακλείου (ΟΛΗ), δημοπρασία το Μάρτιο του 2009, καθώς το τρένο δεν είχε υποβληθεί σε κανενός είδους συντήρηση, με αποτέλεσμα να έχει σκουριάσει και να αποτελεί κίνδυνο για το κοινό και ειδικότερα για τα μικρά παιδιά.

Πολλούς μήνες όμως μετά τη δημοπράτηση και τις ακόλουθες αντιδράσεις από τον κ. Μιχάλη Αργυράκη, διευθυντή του Πολεμικού Μουσείου στην Επισκοπή, την κυρία Ειρήνη Χριστοφορίδη, η οποία ήταν, ουσιαστικά, η αιτία που ήρθε το τρένο στην Κρήτη, τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ), που είναι και ο πραγματικός κάτοχός της, η ατμομηχανή παραμένει στα… αζήτητα.

Η πραγματική κυριότητά της απεδείχθη από ένα επίσημο έγγραφο του 1984, το οποίο και δημοσίευσε η εφημερίδα «Η Τόλμη» στις 24 Μαρτίου 2009. Πρόκειται για τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ), που δεν είχε ενημερωθεί για αυτήν την πώληση και μεταφορά του τρένου και που αντέδρασε με σχετική επιστολή προς το Δήμο Ηρακλείου, αμέσως μόλις ενημερώθηκε.

Ήδη η υπόθεση και όλα τα στοιχεία που έχουν προκύψει μέχρι σήμερα μελετώνται από τη Νομική Υπηρεσία του ΟΣΕ αλλά δεν υπάρχει ακόμη καμία εξέλιξη. Αποτέλεσμα, το τρένο να περιμένει, ρημάζοντας, για το τι θα απογίνει…

Από την πλευρά του ο κ. Καθέρης υποστηρίζει ότι έχει στείλει σχετικό έγγραφο στον ΟΣΕ, ζητώντας να του δώσει την άδεια να συντηρήσει και στη συνέχεια να εκθέσει το τρένο. Μάλιστα, όπως επισημαίνει ο ίδιος στην «Τ» πλέον αυτός είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης της ατμάμαξας και απλά χρειάζεται την τελική έγκριση του ΟΣΕ, ώστε να μην υπάρξουν κι άλλες αντιδράσεις.

Ενδιαφέρον

Πάντως, αν και το τρένο βρισκόταν στην αφάνεια για αρκετά χρόνια, πολλοί είναι εκείνοι οι οποίοι ενδιαφέρονται για την τύχη του. Κάποιοι από αυτούς είναι και τα μέλη του Συλλόγου Φίλων Σιδηροδρόμου, οι οποίοι κινητοποιηθήκαν αμέσως μόλις έμαθαν τι συμβαίνει με το τρένο. «Πρόκειται για ένα ιστορικό κειμήλιο και μάλιστα σπάνιο, καθώς αυτά τα τρένα δεν υπάρχουν πια. Είναι μεγάλο κρίμα να καταστραφεί και μάλιστα να βρίσκεται στη μάντρα ενός ιδιώτη. Πολύ σύντομα πάντως θα καταθέσουμε ερώτηση στον ΟΣΕ για να βρεθεί μια ουσιαστική λύση σε αυτό το θέμα» τόνισε ο πρόεδρος του Συλλόγου κ. Νικολόπουλος.

Ο Σύλλογος Φίλων Σιδηροδρόμου είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο που αποτελείται από άτομα που ασχολούνται με τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ιστορίας των τρένων, ενώ ταυτόχρονα προωθεί το σιδηρόδρομο στην Ελλάδα. Εκδίδει κάθε έξι μήνες το περιοδικό «Σιδηροτροχιά», το οποίο μάλιστα είναι το μοναδικό περιοδικό για τους σιδηρόδρομους στην Ελλάδα.

Πώς έφτασε και εγκαταστάθηκε στην πόλη μας

«Κύριε υπουργέ, σας παρακαλώ όπως εκτός από την αξιοποίηση στην Καλαμάτα -που έχει τρένο- να μπορούσατε να στείλετε μερικές παλιές μηχανές έλξης σε περιοχές της πατρίδας μας, όπως στην Κρήτη, που δεν έχει τρένο για να βλέπουμε κι εμείς οι μαθητές, που δεν ταξιδεύουμε συχνά στην υπόλοιπη Ελλάδα. Ίσως σε κάποιο πάρκο με την επίβλεψη των Νομαρχιών για τη συντήρηση και τη φύλαξη και με την πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας για επισκέψεις των σχολείων.

Σας ευχαριστώ, Ειρήνη Χριστοφορίδη, μαθήτρια της Δ’ τάξης Δημοτικού».

Το παραπάνω γράμμα είναι η απόδειξη ότι εάν θέλεις κάτι πάρα πολύ και το προσπαθήσεις, μπορείς να το κάνεις πραγματικότητα. Έτσι και έκανε, λοιπόν, η μικρούλα Ειρήνη Χριστοφορίδη, όταν το 1983 αποφάσισε να αποκαταστήσει την «αδικία» -στα δικά της μάτια τουλάχιστον- που η Κρήτη δεν έχει τρένο, στέλνοντας μία επίσημη επιστολή προς τον τότε υπουργό Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Απόστολο Κακλαμάνη.

Με όλη της την παιδική αφέλεια αλλά και το πείσμα που διακρίνει τα εννιάχρονα παιδιά, η Ειρήνη έγινε η αιτία να έρθει στο Ηράκλειο, εν έτει 1985, η ιστορική ατμομηχανή τρένου, που κοσμούσε μέχρι πρόσφατα την είσοδο του λιμανιού της πόλης μας (στην περιοχή του «Μαρίνα»).

Τα σενάρια που επικρατούν για την τύχη του

Τα σενάρια που επικρατούν είναι δύο (ίσως και τρία). Το πρώτο είναι εάν τελικά το τρένο παραμείνει στην κατοχή του κ. Καθέρη, θα συντηρηθεί και θα αποτελέσει αξιοζήλευτο έκθεμα για το ευρύ κοινό και κυρίως για τους μαθητές της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως υποστηρίζει ο ίδιος. Το τρένο, λοιπόν, «θα κάνει παρέα» πια με αντικείμενα εξίσου σημαντικής ιστορικής αξίας, τα οποία όλα ανήκουν στην προσωπική συλλογή του κ. Καθέρη. Πρόκειται για χειροκίνητες μηχανές, που έβγαζαν λάδι τη δεκαετία του ’60, ναυτικά είδη, κανόνια από τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο και από χθες, το τρένο του 1865, τα οποία όλα βρέθηκαν στην κατοχή του κ. Καθέρη, όταν οι παλιότεροι ιδιοκτήτες τους τα θεώρησαν… παλιοσίδερα και θέλησαν να τα εναποθέσουν στη θέση που τους αρμόζει, στην επιχείρηση ανακύκλωσης μετάλλων. Όμως, ο κ. Καθέρης πίστεψε ότι αυτά τα αντικείμενα έχουν ακόμη ζωή και μάλιστα μπορούν ακόμη να επιτελέσουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο, να μάθουν δηλαδή την ιστορία τους σε μικρούς μαθητές, αλλά και την αξία της ανακύκλωσης.

Η έκθεση αυτή αναμενόταν να είχε ήδη ολοκληρωθεί και θα βρισκόταν στον ευρύτερο χώρο του εργοστασίου ανακύκλωσης μετάλλων στη Βιομηχανική Περιοχή Ηρακλείου, όπου θα μπορούσαν καθημερινά να την επισκέπτονται μαθητές σχολείων.

«Πρόκειται για μια πολύ σημαντική προσπάθεια, την οποία έχουμε ξεκινήσει εδώ και χρόνια. Ευελπιστούμε ότι με αυτήν την έκθεση θα δείξουμε στα παιδιά σημαντικά κομμάτια της ιστορίας μας, την εξέλιξη της τεχνολογίας, ενώ κατ’ επέκταση θα μπορεί να τους διδάξουμε και τα σημαντικά μηνύματα της ανακύκλωσης» ανέφερε στην «Τ» ο κ. Καθέρης.

Ωστόσο, διαφορετική γνώμη έχει ο κ. Αργυράκης, ο οποίος ήθελε εκείνος να γίνει ο ιδιοκτήτης του τρένου, ώστε να το εκθέσει στο μουσείο του και να διαφυλάξει με αυτόν τον τρόπο τη σημαντική ιστορία του. «Πρόκειται για ένα εθνικό κειμήλιο, το οποίο δυστυχώς θα καταλήξει στα παλιοσίδερα» επισημαίνει ο κ. Αργυράκης, ο οποίος δεν έχει πειστεί ακόμη για τις αγνές προθέσεις του κ. Καθέρη.

Το δεύτερο σενάριο είναι είτε το τρένο να παραμείνει στην κυριότητα του ΟΣΕ -και να υποχρεωθεί να το συντηρήσει ο δήμος, επιστρέφοντάς το σε δημόσια θέα- είτε να επιστραφεί στην αρχική του θέση πριν βρεθεί στο Ηράκλειο.

Της Εμμανουέλας Μαραγκουδάκη

Τόλμη Ηρακλείου