Τι προτείνουν για τον ΒΟΑΚ- Ολόκληρη η πρόταση

16e50e1a608b6fcc146fd004f1ff7667_LΥφιστάμενη Κατάσταση

Λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της Βόρειας Κρήτης, η οποία δημιουργεί συνεχώς αυξανόμενους κυκλοφοριακούς φόρτους, προκύπτει η ανάγκη αναβάθμισης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης.

Λέγοντας αναβάθμιση, εννοούμε την βελτίωση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών σε οριζοντιογραφία, μηκοτομή και της διατομής, είτε με βελτίωση της σημερινής του μορφής (διαπλάτυνση), είτε με νέα χάραξη, έτσι ώστε η μέση ταχύτητα κυκλοφορίας να είναι περί τα 90 km/h.

Με την υλοποίηση του Β’ Κ.Π.Σ κατασκευάστηκαν νέα οδικά τμήματα ενός κλάδου μήκους ~40 km με διατομή 12,50 m και οδικά τμήματα 16 km με αναβάθμιση της διατομής από απλό σε διπλό κλάδο 2 x 2 λωρίδων (τετράιχνη οδός), πλάτους 22 m, με διαχωριστική νησίδα newjersey στην μέση. Η δαπάνη των έργων αυτών ήταν της τάξης των 40 δις δρχ. ή ~120 εκατ. Ευρώ σε τρέχουσες τιμές.

Στα πλαίσια του Γ ́ Κ.Π.Σ. κατασκευάσθηκαν 27,5 km ,από τα οποία 3 Κm μονού κλάδου και 24,50 Κm διπλού κλάδου. Επίσης στην αναβάθμιση αυτή περιλαμβάνεται η κατασκευή 7 ανισόπεδων κόμβων. Ο προϋπολογισμός των έργων του ΒΟΑΚ στο Γ’ Κ.Π.Σ. (Ο.Α.Λ.Α.Α.–Π.Ε.Π. – Ε.Π.) ανέρχεται σε ~150 εκατομ. Ευρώ

Με την υλοποίηση του τομεακού προγράμματος ΕΠΕΠ του ΥΠΥΜΕΔΙ και μετά τηντροποποίηση του τον Σεπτέμβριο 2013, κατασκευάσθηκαν ή κατασκευάζονται στα πλαίσιατου ΕΣΠΑ 22,50 km ,από τα οποία 19,5 Κm μονού κλάδου και 3,0 Κm διπλού κλάδου. Στο ΣΕΣ προωθούνται για ένταξη μόνο 3 έργα για κατασκευή οδικών τμημάτων μήκους 19 Km και συνολικό Π/Υ πράξεων 162 εκατ. Ευρώ.

Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι το σύνολο των δαπανών που διατέθηκαν μέχρισήμερα για την κατασκευή και αναβάθμιση του ΒΟΑΚ τα τελευταία 20 χρόνια ,είναι μόλις 373 εκατ. Ευρώ από 3 κοινοτικά προγράμματα, όταν το σύνολο της κατασκευής απαιτεί μία δαπάνη πάνω από 1,5 δις Ευρώ και ενώ για την «Εγνατία οδό» που έχει διπλάσιο μήκος απότον ΒΟΑΚ , διατέθηκαν συνολικά περί τα 7 δις Ευρώ. Επισημαίνεται εδώ ότι η Κρήτη , πέραν των οδικών τμημάτων ,δεν διαθέτει εναλλακτικά δίκτυα μαζικών μεταφορών όπως ο σιδηρόδρομος και το μετρό που χρηματοδοτούνται εκ παραλλήλου σε άλλες περιφέρειες της χώρας.

Με βάση τον συνημμένο πίνακα των επί μέρους οδικών τμημάτων του ΒΟΑΚ (Στοιχείο παραρτήματος 5) προκύπτουν τα παραπάνω μήκη οδικών τμημάτων που έχουν κατασκευασθεί μέχρι σήμερα, αλλά και τα υπολειπόμενα τμήματα για την ολοκλήρωση του. Συγκεκριμένα υπολείπονται τμήματα συνολικού μήκους 138,75 Κm με διατομή αυτοκινητοδρόμου στον άξονα Χανιά – ‘Αγιος Νικόλαος και 46,00 km με διατομή απλού κλάδου στο τμήμα Καλό Χωριό – Σητεία & Καστέλλι Κισσάμου, δηλαδή ένα συνολικό μήκος 184,75 Km του οποίου η δαπάνη εκτιμάται πάνω από 1,5 δις μαζί με τις απαλλοτριώσεις.

Προτάσεις υλοποίησης

1. Ωρίμανση μελετών – Ένταξη έργων στο Σ.Ε.Σ.

1.1. Σήμερα στον ΒΟΑΚ εκπονούνται μελέτες συνολικού μήκους περί τα 135 Km. Από αυτές 9μελέτες στον ΒΟΑΚ και 1 μελέτη στον ΝΟΑΚ (βλ. συνημμένο πίνακα μελετών, στοιχεία 7 & 8 του παραρτήματος) βρίσκονται κυρίως σε μεσαία ωριμότητα και εφόσον χρηματοδοτηθούν το 2014 με 5.000.000 Ευρώ και 3.000.000 Ευρώ για το 2015, τότε θα αποκτήσουν υψηλή ωριμότητα και σε ένα έτος περίπου ,θα μπορούν να ενταχθούν έργα συνολικού μήκους 65 Km και δαπάνης 643,5 εκατομμύρια Ευρώ. Συγκεκριμένα θα
ενταχθούν για δημοπράτηση 51 Km για τον ΒΟΑΚ με Π/Υ 553,5 εκατομμύρια Ευρώ και 14 Km διπλού κλάδου με Π/Υ 90 εκατομμύρια Ευρώ για τον ΝΟΑΚ. Τα 51 Km του ΒΟΑΚαναλύονται στον συνημμένο πίνακα μελετών , σε 34 Km διπλού κλάδου και 17 Km μονού κλάδου. Οι επιλογές κατασκευής διπλού ή μονού κλάδου γίνονται με βάση τους εκτιμώμενους κυκλοφοριακούς φόρτους.

1.2. Μέχρι σήμερα έχουν δημοπρατηθεί και είναι υπό ένταξη στο ΣΕΣ 3 οδικά τμήματα του ΒΟΑΚ (Γούρνες – Χερσόνησος, Πάνορμος – Εξάντης, συνδετήριος Μουρνιές – Χανιά) συνολικού μήκους 19 Κm και με προυπολογισμό 162 εκατ. Ευρώ.
1.3. Εφόσον οι παραπάνω μελέτες γίνουν «ώριμες στρατηγικές» και ενταχθούν τααντίστοιχα έργα τότε, ο οδικός άξονας Χανιά – ‘Αγιος Νικόλαος συνολικού μήκους 201 km θα αναβαθμιστεί σε διατομή αυτοκινητοδρόμου (διπλού κλάδου) συνολικό μήκος 96,25 Km (62,25+34), ενώ άλλα 17 km μονού κλάδου θα αναβαθμίσουν το υφιστάμενο εθνικό δίκτυο προς Σητεία και Καστέλλι Κισσάμου που παρουσιάζουν χαμηλότερους κυκλοφοριακούς φόρτους.

1.4. Με την υλοποίηση των παραπάνω απομένουν για αναβάθμιση του ΒΟΑΚ, άλλα 134 Km,από τα οποία τα 105 Km αφορούν διατομή αυτοκινητοδρόμου και 29 Km διατομή μονού κλάδου.

2. Εκπόνηση μελέτης στρατηγικού σχεδιασμού του ΒΟΑΚ.

2.1. Μέσα από την μελέτη στρατηγικού σχεδιασμού του ΒΟΑΚ, θα προκύψουν ο ενιαίος σχεδιασμός, οι βασικές προτεραιότητες , με τις αντίστοιχες δαπάνες τους και οι εναλλακτικοί τρόποι κατασκευής και χρηματοδότησης για τα οδικά τμήματα που δεν θα ενταχθούν να κατασκευασθούν ως δημόσια έργα στο ΣΕΣ.

2.2. Η μελέτη αυτή , θα χωροθετήσει τον όλο άξονα γεωγραφικά, θα ιεραρχήσει την σκοπιμότητα και αναγκαιότητα των επί μέρους τμημάτων όχι με τοπικιστικά κριτήρια , Βαλλά με βάση αντικειμενικές παραμέτρους όπως ο τωρινός αλλά και αναμενόμενος μελλοντικά κυκλοφοριακός φόρτος, στατιστικά ατυχημάτων, επιδιωκόμενη χρονο- απόσταση μεταξύ βασικών προορισμών, όπως αεροδρόμια, λιμάνια, κ.λ.π., ταχύτητες κυκλοφορίας, κ.α. Επίσης θα εξετάσει οικονομοτεχνικά, με μελέτες κόστους οφέλους και
απόσβεσης την δυνατότητα κατασκευής ολοκληρωμένου τμήματος ή ενιαίων λειτουργικών τμημάτων (π.χ. μεταξύ πρωτευουσών νομών) με την μέθοδο της παραχώρησης – αυτοχρηματοδότησης κατά την διαδικασία που εφαρμόζεται και στους άλλους βασικούς οδικούς άξονες της χώρας (Κόρινθος – Πάτρα, ΠΑΘΕ, Ε65, κ.α.).

Η μελέτη αυτή είναι στο στάδιο της προκήρυξης σε συνεργασία με κεντρικές υπηρεσίες (ΔΜΕΟ-ΕΠΕΠ) του ΥΠΥΜΕΔΙ.

3. Υλοποίηση προγράμματος οδικής ασφάλειας.

3.1. Η υλοποίηση των παραπάνω έργων είτε ως δημόσια έργα , είτε ως έργα παραχώρησης, Μέχουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα τουλάχιστον 10ετίας. Για τον λόγο αυτό και προκειμένου τα τροχαία ατυχήματα να μειωθούν και το οδικό περιβάλλον στον ΒΟΑΚ να βελτιωθεί μεσο-βραχυπρόθεσμα με χρονικό ορίζοντα 3ετίας θα πρέπει άμεσα να υλοποιηθεί ένα πρόγραμμα οδικής ασφάλειας. Οι βελτιώσεις θα αφορούν ασφαλτικά οδοστρώματα, στηθαία ασφαλείας, κατακόρυφη και οριζόντια σήμανση, ευστάθεια πρανών, απορροή ομβρίων υδάτων και των λοιπών στοιχείων της οδού.

3.2. Ο Ο.Α.Κ. Α.Ε. έχει προτείνει στις κεντρικές υπηρεσίες του ΥΠΥΜΕΔΙ την συνεργασία με την ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟ Α.Ε., προκειμένου να εκπονήσει περί τις 2-4 βραχυπρόθεσμες μελέτες στον ΒΟΑΚ και ΝΟΑΚ με συνολική δαπάνη αμοιβής περί τις 500.000 Ευρώ, προκειμένου να ενταχθούν και δημοπρατηθούν έργα οδικής ασφάλειας στον ΒΟΑΚ με προυπολογισμό περί τα 15 εκατ. Ευρώ και αναλόγου προυπολογισμού στον ΝΟΑΚ.

3.3. Το πρόγραμμα αυτό είναι υπό την αιγίδα του ΥΠΥΜΕΔΙ και τελεί υπό έγκριση (ορισμός αποφαινομένων οργάνων).

3.4. Όπως προκύπτει από τον συνημμένο πίνακα (στοιχείο 3 του παραρτήματος) των καθηγητών του Πολυτεχνείου Κρήτης Ζοπουνίδη – Νικολαράκη οι νεκροί επί του ΒΟΑΚ είναι περί τους 60, ενώ οι σοβαρά τραυματίες περί τους 100, με βασικό κριτήριο τον ανθρώπινο παράγοντα, θα πρέπει να υλοποιηθούν συστηματικές κοινωνικές δράσεις , όπως η δημιουργία «κοινωνικής ενημέρωσης – συμφωνίας» για τις «εντολές – κανόνες οδικής συμπεριφοράς στον ΒΟΑΚ», σε συνεργασία με τους μελετητές, την Τροχαία , το ΕΚΑΒ, τους εκπροσώπους των επαγγελματικών αυτοκινήτων (φορτηγά, ταξί, rent cars), των ξενοδόχων, των δήμων και της περιφέρειας. Οι κανόνες αυτοί θα τυπωθούν σε ενημερωτικό φυλλάδιο σε 3-4 βασικές γλώσσες και θα διανέμεται από τους φορείς. Βασικό ρόλο σε συνεργασία και με άλλους θεσμικούς φορείς μπορεί να διαδραματίσει ο
ΟΑΚ ΑΕ.

3.5. Επαρκής ετήσια χρηματοδότηση για την τακτική και έκτακτη συντήρηση του ΒΟΑΚ, τόσο του ΟΑΚ ΑΕ , όσο και της Περιφέρειας Κρήτης που είναι οι υπεύθυνοι φορείς για την συντήρηση του. Η απαιτούμενη χρηματοδότηση του ΟΑΚ ΑΕ για την υλοποίηση των υποχρεώσεων συντήρησης του ΒΟΑΚ, στην περιοχή ευθύνης του (τμήματα διπλού κλάδου) ανέρχονται σε 2.500.000 Ευρώ/’ετος και αφορούν συντήρηση στοιχείων οδού , Η/Μ εργασιών και δαπάνη ηλεκτροφωτισμού των ανισόπεδων κόμβων στην ΔΕΔΔΗΕ.

γ. Συμπεράσματα

1. Ο ΒΟΑΚ έχει ήδη ξεπεράσει προ πολλού την λειτουργική του δυνατότητα, ενώ οι ανάγκες των μετακινήσεων και των μεταφορών στην Βόρεια Κρήτη συνεχώς αυξάνονται. Συνεπώς πρέπει να αυξηθεί ο ρυθμός εξέλιξης της κατασκευής του το συντομότερο, όχι μόνο στα πλαίσια των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων (ΕΣΠΑ-ΣΕΣ κ.λ.π.), αλλά ενδεχομένως σε συνδυασμό και με άλλες μεθόδους χρηματοδότησης (π.χ. παραχώρηση).

2. Κρίσιμα θέματα για την προώθηση της ολοκλήρωσης του ΒΟΑΚ είναι:

2.1. Η χρηματοδότηση των υπό εκπόνηση μελετών, προκειμένου αυτές να αποκτήσουν υψηλή ωριμότητα και να ενταχθούν τα αντίστοιχα έργα στο ΣΕΣ. Απαιτούμενη χρηματοδότηση για το 2014 : 5.000.000 Ευρώ και 3.000.000 Ευρώ για το 2015.

2.2. Η ένταξη και δημοπράτηση στο ΣΕΣ 10 έργων BOAK – NOAK, με συνολικό προυπολογισμό 643,5 εκατομ. Ευρώ και μήκος οδικών τμημάτων για κατασκευή 65 Κm.

2.3. Τεχνικοοικονομική διερεύνηση στα πλαίσια ενός στρατηγικού σχεδίου αναφοράς, για τις δυνατότητες – μεθόδους και τρόπους χρηματοδότησης όλων εκείνων των οδικών τμημάτων – έργων του ΒΟΑΚ για τα οποία δεν θα εξασφαλισθούν είτε πλήρεις μελέτες,
είτε πόροι, με προοπτική ο ΒΟΑΚ να ολοκληρωθεί συνολικά το συντομότερο δυνατόν και με χρονικό ορίζοντα 15ετίας. ‘Ετσι θα πρέπει να υλοποιηθεί η ένταξη και άμεση εκπόνηση μιας μελέτης Στρατηγικού Σχεδιασμού για όλο τον ΒΟΑΚ από την μία άκρη
μέχρι την άλλη.

2.4. Υλοποίηση προγράμματος οδικής ασφάλειας στον ΒΟΑΚ & ΝΟΑΚ με σκοπό την βραχυπρόθεσμη δημοπράτηση και εκτέλεση έργων βελτίωσης του οδικού περιβάλλοντος με προυπολογισμό τουλάχιστον 15 εκατ. Ευρώ, ύστερα από την εκπόνηση 2-4 μελετών οδικής ασφάλειας αμοιβής περί τις 500.000 Ευρώ. Εφαρμογή προγράμματος συστηματικών κοινωνικών δράσεων με την σύνταξη «κανόνων οδικής συμπεριφοράς στον ΒΟΑΚ», σε συνεργασία με τους μελετητές, την Τροχαία , το ΕΚΑΒ, τους εκπροσώπους των συναφών επαγγελματικών φορέων των δήμων και της περιφέρειας.

Η χρηματοδότηση και ενίσχυση του φορέα υλοποίησης, δηλαδή του ΟΑΚ ΑΕ που έχει το κύριο βάρος της υλοποίησης, τόσο σε στελεχιακό δυναμικό όσο και με χρηματοδότηση των λειτουργικών του δαπανών. Απαιτείται η χρηματοδότηση για τις λειτουργικές του δαπάνες, ως ποσοστό μέχρι 5% επί των προυπολογισμών των έργων, πράγμα που απαιτεί νομοθετική ρύθμιση και δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα.

2.6. Η επιτάχυνση και συντόμευση των απαιτούμενων αδειοδοτήσεων (περιβαλλοντικές, αρχαιολογικές, κ.λπ. εγκρίσεις) των εκπονουμένων μελετών.

2.7. Η μη υλοποίηση των παραπάνω προτάσεων, παραπέμπει την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ στο άγνωστο και μη ορατό μέλλον, με περαιτέρω επιδείνωση της συχνότητας και του αριθμού των τροχαίων ατυχημάτων και θυμάτων λόγω του βεβαρημένου κυκλοφοριακού φόρτου ιδίως κατά την τουριστική περίοδο.

prismanews.gr